MENU
  • Home
  • Actueel
    • Nieuws
  • Inhoud
    • Laatste nummer
    • Archief
    • Rubrieken
    • Artikelen
    • Boekbespreking
    • CBS-berichten
    • Column
    • Discussie
    • Diversen
    • Essay
    • Onderzoeksnotitie
    • Opinie & Debat
    • Praktijk
    • Redactioneel
  • Auteurs
    • Overzicht auteurs
    • Auteursrichtlijnen
  • Abonnementen
    • Abonnement aanvragen
    • Voorwaarden en wijzigingen
  • Over TVA
    • Achtergrond
    • Redactie
    • Adverteren
    • Links
    • Contact
Inloggen
Inhoud
Inhoudsopgave jaargang 28 (2012) / nummer 2
PDF  

Werkgelegenheid en economische groei: Duitsland als voorbeeld voor Europa?

Freddy Heylen, Tim Buyse
1 juni 2016

Nederlands English

Samenvatting

Het Duitse mirakel, Duitsland gidsland, Duitsland op weg naar volledige tewerkstelling… Het zijn maar enkele van de kwalificaties die kwistig in het rond gestrooid worden. Ook sommige academici pleitten voor het Duitse model (zie bijv. Abraham & Konings, 2010). Vooral de evolutie van de werkloosheid springt de bewonderaars in het oog. Deze daalde in Duitsland van gemiddeld 10% in 2004-2005 naar 6,8% in 2010. In dezelfde periode liet Frankrijk een toename van de werkloosheidsgraad optekenen van 8,9% naar 9,3%. Ook in de Scandinavische landen was er een toename. België kende zowel in 2004-2005 als in 2010 een werkloosheidsgraad van ongeveer 8,3%. In Nederland was er ook een daling van de werkloosheidsgraad, maar beperkt, van ongeveer 5% in 2004-2005 naar 4,3% in 2010. Bijzonder opvallend zijn de uiteenlopende ontwikkelingen tijdens de recessie van 2008-2009. Duitsland is het enige Europees land waar de werkloosheidsgraad in 2010 lager lag dan in 2007.1
Voor een verklaring van deze evolutie wordt steevast gewezen op het beleid van arbeidsmarkthervorming dat vanaf 2003 door voormalig kanselier Schröder in de steigers werd gezet, en dat verder vormgegeven werd door werkgevers en vakbonden. Het meest in het oog springen de Hartz IV-wetten. Deze beperken sinds 2005 de duur van de werkloosheidsuitkering tot slechts één jaar. Daarna valt de werkloze terug op een veel lagere uitkering die het bijstandsniveau benadert. Verder werden bepaalde segmenten van de arbeidsmarkt flexibeler gemaakt. De Hartz II-wetgeving versoepelde vanaf 2003 het systeem van zogenoemde ‘minijobs’. Dit zijn zeer flexibele banen inzake organisatie van de werktijd, loonvorming, en aanwerving en ontslag, met een maandloon tot maximaal 400 euro. Dit bedrag is belastingvrij, maar tegelijk blijft de werknemer uitgesloten van sociale zekerheid. Met het oog op het behoud en de uitbreiding van de werkgelegenheid, en de versterking van de concurrentiekracht, aanvaardden de Duitse vakbonden verder op macro-economisch vlak een algehele loonmatiging. Verhoogde concurrentiekracht ligt mede aan de basis van de sterke exportprestaties van de Duitse economie in de voorbije jaren.
In dit artikel evalueren we het Duitse model als mogelijk voorbeeld voor andere landen. Eerst gaan we in op het Duitse exportsucces. Een belangrijke vraag hier is in welke mate dit succes kan worden verklaard door de loonvorming. Vervolgens kijken we veel verder dan de werkloosheidscijfers en de korte termijn ontwikkeling (het recente succes) van de Duitse economie. We stellen ons de vraag of het Duitse model ook de beste weg is naar meer werkgelegenheid en hogere economische groei op langere termijn. We vergelijken Duitsland voor verschillende prestatiemaatstaven met de reeds eerder vermelde landen: België, Nederland, Frankrijk, en drie Scandinavische landen (Denemarken, Finland en Zweden).
We besluiten dat het Duitse model een aantal belangrijke troeven bezit, maar vaak ook niet overtuigt. Rekening houdend met het aantal gewerkte uren zit Duitsland nog heel ver van de volledige tewerkstelling. De relatieve positie op de arbeidsmarkt van laaggeschoolden en langdurig werklozen is er het voorbije decennium nauwelijks verbeterd. Voor belangrijke determinanten van de economische ontwikkeling op lange termijn (investeringen in menselijk en vast kapitaal) scoort Duitsland bovendien (veel) minder goed dan vele andere landen, in het bijzonder de Scandinavische landen. Hoe het Duitse model een oplossing moet bieden voor de lange termijn problemen waarmee veel Europese landen geconfronteerd worden, blijft onduidelijk, temeer daar zo’n model aan kracht verliest naarmate meer landen het volgen.

Summary

Employment and economic growth: is Germany an example to Europe?

In this article we describe and evaluate the macroeconomic performance of Germany during the past decade. We focus on wage formation, competitiveness and export performance. We ask the question to what extent the German model is successful in relation to the long-run challenges posed by ageing and the need for higher employment, productivity and growth. We compare Germany with other European countries, including Belgium, the Netherlands and the Nordic countries. We conclude that the success of the German model is only partial. The ‘guide’ does not convince on certain aspects such as investment in human capital and the realization of full employment. Neither have the low skilled and the long-term unemployed been able to improve their relative position on the German labour market.

Keywords

wage formation hours worked human capital labour market policy

Keywords

wage formation hours worked human capital labour market policy

Onbeperkt toegang tot het online archief?

Wilt u dit artikel en alle andere artikelen in het archief onbeperkt kunnen lezen?
Log in of neem een abonnement.

Aanmelden
Vorige Inhoudsopgave Volgende
Twitter Facebook Linkedin
Delen Print PDF

© 2009-2021 Uitgeverij Boom Amsterdam


De artikelen uit de (online)tijdschriften van Uitgeverij Boom zijn auteursrechtelijk beschermd. U kunt er natuurlijk uit citeren (voorzien van een bronvermelding) maar voor reproductie in welke vorm dan ook moet toestemming aan de uitgever worden gevraagd:


Behoudens de in of krachtens de Auteurswet van 1912 gestelde uitzonderingen mag niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch door fotokopieën, opnamen of enig andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Voor zover het maken van kopieën uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikelen 16h t/m 16m Auteurswet 1912 jo. Besluit van 27 november 2002, Stb 575, dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoeding te voldoen aan de Stichting Reprorecht te Hoofddorp (postbus 3060, 2130 KB, www.reprorecht.nl) of contact op te nemen met de uitgever voor het treffen van een rechtstreekse regeling in de zin van art. 16l, vijfde lid, Auteurswet 1912. Voor het overnemen van gedeelte(n) uit deze uitgave in bloemlezingen, readers en andere compilatiewerken (artikel 16, Auteurswet 1912) kan men zich wenden tot de Stichting PRO (Stichting Publicatie- en Reproductierechten, postbus 3060, 2130 KB Hoofddorp, www.cedar.nl/pro).

No part of this book may be reproduced in any way whatsoever without the written permission of the publisher.

Nummer 4, jaargang 36

ABONNEER je nu NIEUWSTE nummer VORIGE nummers
© 2009-2021