Sectorale zelfregulering als instrument tegen uitbuiting

Samenvatting

De toetreding van nieuwe lidstaten tot de EU in 2004 en 2007 heeft geleid tot een omvangrijke stroom van arbeidsmigranten vanuit Midden- en Oost-Europa naar West-Europa. Deze migratiestroom heeft in de ontvangende landen zorgen gewekt over uitbuiting, neerwaartse druk op arbeidsvoorwaarden en verdringing van gevestigde werkenden. Veel Oost-Europeanen werken in Nederland en het Verenigd Koninkrijk (VK) via uitzendbureaus. In dit artikel onderzoeken we op welke wijze de werkgeversorganisaties en de vakbonden in de uitzendsector in beide landen via zelfregulering proberen om misstanden ten aanzien van de arbeidsvoorwaarden van arbeidsmigranten te voorkomen. We verklaren de verschillen vanuit de systemen van arbeidsverhoudingen in het VK en in Nederland. Het onderzoek is uitgevoerd op basis van analyse van relevante (beleids)documenten en interviews met stakeholders, waaronder vertegenwoordigers van werkgeversorganisaties, vakbonden en de overheid. In Nederland is er een hogere mate van sectorale zelfregulering. In het VK is de rol van de vakbonden aanzienlijk kleiner. Daarnaast wordt in Nederland uitbuiting en verdringing als een arbeidsmarktprobleem gezien, en in het VK als een criminaliteitsprobleem. Deze combinatie van factoren zorgt ervoor dat problemen in Nederland in potentie beter aangepakt kunnen worden dan in het VK. Dit hoeft niet noodzakelijkerwijs te betekenen dat dit momenteel ook het geval is, aangezien de pakkans in beide landen als laag wordt bestempeld.

Summary

Sectoral self-regulation as an instrument against exploitation: A comparison of the temporary employment sector in the Netherlands and the UK

The accession of new member states to the EU in 2004 and 2007 led to a large inflow of labour migrants from Central and Eastern Europe to Western Europe. In the recipient countries this aroused concerns about exploitation, downward pressure on employment conditions and displacement of established workers. Many Eastern Europeans in the Netherlands and the United Kingdom are employed by a temporary work agency. In this article we investigate the self-regulation of this sector to prevent abuses with respect to the employment conditions of labour migrants and explain differences from the context of industrial relations. The research was carried out on the basis of analysis of relevant (policy) documents and interviews with stakeholders, including representatives of employers’ organizations, trade unions and the government. In the Netherlands, much more sectoral self-regulation takes place than in the UK. In the UK the role of the trade unions is considerably smaller. Moreover, in the Netherlands exploitation and displacement are perceived as a labour market problem, whereas they are considered to be a problem of criminality in the UK. This combination of factors makes the Dutch approach potentially more effective. However, this does not necessarily mean that this is true in practice, as in both countries the chance of being caught are perceived as small.